Skuteczna walka z bólem wymaga dokładnego przeanalizowania problemu. Najważniejsze jest określenie rodzaju bólu oraz znalezienie przyczyny jego powstania. Wybór postępowania będzie zależał od tego z jakim bólem mamy do czynienia.

Mamy dwa główne rodzaje bólu – ostry i przewlekły.

• Ból ostry trwa krócej, maksymalnie do jednego miesiąca jest dość silny i najczęściej spowodowany jakimś uszkodzeniem tkanek bądź chorobą.
• Ból przewlekły trwa miesiącami bądź latami ale jest mniej intensywny od ostrego, często ma charakter nawracający.

W zależności od rodzaju bólu możemy dobrać odpowiednie środki przeciwdziałające tym dolegliwościom. Jeśli zdecydujemy się na farmakoterapię bądź zabiegi fizykalne to pamiętajmy że warto działać jak najwcześniej od pojawienia się problemu. Idealnym rozwiązaniem jest połączenie obu tych działań. Dobrym rozwiązaniem są środki farmakologicznie działające miejscowo, które nie obciążają układu pokarmowego. Z kolei stosując fizykoterapię należy pamiętać, że w pierwszej fazie bólu powinniśmy wykorzystywać działanie zimnem (chłodzenie) a w bólu przewlekłym zabiegi rozgrzewające, które spowodują rozluźnienie określonych struktur tkankowych.

Zapamiętaj – jeżeli chcesz się pozbyć bólu już na samym jego początku stosuj żel lub maść przeciwbólową o działaniu chłodzącym (zawierający np. mentol) , który zadziała miejscowo i ograniczy stan zapalny, a jeżeli chcesz wygrać z bólem przewlekłym musisz działać rozluźniająco stosując preparat o miejscowym działaniu rozgrzewającym.

Należy pamiętać, że w przypadku niepokojących objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

BÓL PLECÓW

Źródłem bólu pleców i kręgosłupa najczęściej są uszkodzenia lub przeciążenia struktur kostnych, mięśniowych, więzadłowych bądź nerwowych. Samodzielne określenie przyczyny bólu jest trudne, często wymaga konsultacji medycznej i wykonania badań które potwierdzą przypuszczenia.

Zrozumieć mechanizm bólu
Reakcją obronną na ból w obrębie kręgosłupa jest odruchowe napięcie mięśni a wzmożone napięcie mięśniowe może prowadzić do nasilenia się dolegliwości. Mówimy wtedy o błędnym kole bólu.
BÓL → NAPIĘCIE MIĘŚNI → WIĘKSZY BÓL → WIĘKSZE NAPIĘCIE MIĘŚNI → ...
Aby przerwać to błędne koło należy zadziałać bezpośrednio na ból lub napięcie mięśniowe.
Najlepszym rozwiązaniem jest działanie na jeden i drugi objaw poprzez zastosowanie miejscowego preparatu przeciwbólowego oraz metody, która pozwoli na rozluźnienie mięśni. Do najczęściej stosowanych metod rozluźniających można zaliczyć termoterapię (działanie ciepłem i zimnem), masaż oraz terapię manualną.

Znajdź własny sposób na walkę z bólem pleców

DOMOWA FIZYKOTERAPIA – jedną z wielu metod fizykalnych jest termoterapia. Tego typu zabiegi możesz wykonać samodzielnie w domu. Stosuj okłady w miejscu występowania bólu. Zimny okład można zrobić z rozkruszonego lodu zawiniętego w ręcznik a ciepły wykorzystując woreczki wypełnione np. rozgrzanymi nasionami zbóż, ryżem lub fasolą. Czas stosowania okładu powinien wynosić około 10- 15 minut.

MASAŻ – jest to skuteczna terapia przeciwbólowa ale wymaga pewnych umiejętności manualnych. Masażu pleców nie wykonamy sobie samodzielnie ale możemy poprosić kogoś o delikatne uciskanie mięśni w miejscach gdzie bolą. Najlepiej przyłożyć kciuk w punkcie który jest najbardziej bolesny, nacisnąć go i przytrzymać do momentu kiedy ból się zmniejszy lub zniknie. Można tą czynność powtórzyć kilkakrotnie aby doszło do lepszego rozluźnienia tkanek. Kiedy nie mamy do czynienia z bólem ostrym możemy masować mięśnie znajdujące się wzdłuż kręgosłupa wykonując dłonią szybkie ruchy posuwiste lub rozcierające. Spowodujemy wtedy rozgrzanie i rozluźnienie mięśni co osłabi lub zlikwiduje ból. Aby wzmocnić i przyspieszyć efekt termiczny jaki występuje podczas masażu możemy wykonać go przy użyciu preparatów o działaniu rozgrzewającym.

ĆWICZENIA – stosujemy je wtedy kiedy minie faza ostra. Trening powinien skupić się na ćwiczeniu mięśni stabilizujących i zabezpieczających kręgosłup. Do tych mięśni możemy zaliczyć prostowniki grzbietu oraz mięśnie głębokie brzucha.

Pamiętaj, że dobrze rozwinięte mięśnie dookoła tułowia stanowią jego naturalny gorset zabezpieczający przed urazami i przeciążeniami.

Dodatkowo warto zadbać o elastyczność mięśni przez stosowanie ćwiczeń rozciągających.

W czasie ćwiczeń nie powinno odczuwać się bólu, jeżeli się pojawi to należy przerwać takie ćwiczenie lub je zmodyfikować.

BÓL SZYI I KARKU

Kręgosłup szyjny potrafi często dawać dolegliwości bólowe w wyniku jego przeciążenia.
U osób pracujących przy biurkach lub u kierowców dochodzi zazwyczaj do stałego przeciążania i występowania bólu szyi lub karku o charakterze przewlekłym. W takim przypadku należy postępować tak aby osiągnąć efekt długofalowy. Na początku oczywiście należy pozbyć się samego bólu i w tym celu można wykorzystać odpowiednie środki, może to być krem rozgrzewający, fizykoterapia lub odpowiednie techniki rozluźniające stosowane w terapii manualnej.

ERGONOMIA PRACY – zwróć uwagę jak siedzisz, na czym siedzisz i jak masz ustawioną głowę wtedy kiedy np. patrzysz w monitor komputera. Ważne jest aby głowa nie była wysunięta zbytnio do przodu a najlepiej aby miała możliwość oparcia o wygodny zagłówek fotela.

ĆWICZENIA – staraj się co jakiś czas robić przerwę na ćwiczenia. Dobrze jest wykonać kilka skrętów i skłonów głową tak aby zachować odpowiednią ruchomość kręgosłupa szyjnego. Można też wzmacniać mięśnie szyi i karku stosując ćwiczenia oporowe (siłowe). Do tego można wykorzystać własną dłoń lub elastyczne taśmy do ćwiczeń.

Ból szyi i karku może pojawić się też w sposób nagły najczęściej spowodowany urazem, zablokowaniem stawu lub naciągnięciem mięśnia. Wówczas mówimy o bólu ostrym związanym ze stanem zapalnym w którym stosuje się substancje przeciwbólowe i chłodzące. Dodatkowo zalecany jest wtedy odpoczynek.

ZWYRODNIENIE STAWÓW I REUMATYZM

Zwyrodnienie stawów najczęściej ma charakter postępujący i jest wynikiem uszkodzenia oraz ścierania się chrząstki stawowej. Do zwyrodnienia stawów dochodzi poprzez niewłaściwe i nadmierne ich obciążanie np. u osób otyłych, kulturystów, pracowników fizycznych. Reumatyzm często jest mylony ze zwyrodnieniem stawów chociaż jest to zupełnie inna jednostka chorobowa. Reumatyzm to określenie pod nawą którego może kryć się 200 różnych jednostek chorobowych a najczęściej spotykane to chociażby Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS) czy Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa (ZZSK). Choć inne przyczyny mogą powodować ból w Zwyrodnieniu Stawów i Reumatyzmie to postępowanie profilaktyczne jest podobne.

Co zrobić aby stawy służyły jak najdłużej:

• zadbaj o prawidłową masę ciała, tak aby stawy nie były przeciążane
• ćwicz z niewielkim obciążeniem lub bez obciążenia bo ruch powoduje lepsze ukrwienie i odżywienie stawu (zalecane formy ruchu to pływanie, jazda na rowerze, Nordic Walking)
• nie dźwigaj zbyt dużych ciężarów np. udając się na zakupy użyj walizki na kółkach

Gdy masz dolegliwości bólowe używaj substancji działających miejscowo na staw dotknięty chorobą. W stanie ostrego bólu stosuj preparaty o działaniu chłodzącym, a w bólu który trwa dłużej i jest przewlekły używaj maści, kremów o działaniu rozgrzewającym.

URAZY

Uraz jest stanem nagłym, który wiąże się z uszkodzeniem tkanek. Na skutek uszkodzenia dochodzi najczęściej do wystąpienia krwawienia (krwiak), obrzęku, stanu zapalnego oraz silnego bólu. W tym przypadku należy zastosować regułę PRICE:

P – protection – należy zabezpieczyć uszkodzoną część ciała
R – rest – zaleca się odpoczynek i nieporuszanie uszkodzoną częścią ciała
I – ice – należy schładzać uszkodzone miejsce (stosujemy żel chłodzący )
C – compression – stosujemy jedną z form kompresji np. na staw może być bandaż elastyczny
E – elevation – należy unieść uszkodzoną część ciała aby nie dochodziło do zwiększania się obrzęku

W bólu ostrym najkorzystniej połączyć chłodzenie (ICE) z efektem przeciwbólowym.

RWA KULSZOWA

Rwa kulszowa to zespół objawów spowodowanych uciskiem na nerwy rdzeniowe tworzące największy nerw obwodowy w organizmie człowieka: na nerw rdzeniowy.
Bez względu na wiek pacjenta może być spowodowana wieloma czynnikami

Często objawia się silnym atakiem bólu. Do ucisku na nerw może dojść z wielu powodów: nieprawidłowej postawy ciała przy staniu, siedzeniu bądź spaniu, nadmiernego nagłego przeciążenia kręgosłupa lub w wyniku nieodpowiedniego rozłożenia sił pomiędzy mięśniami stabilizującymi kręgosłup.

Co robić aby zapobiegać atakom rwy kulszowej:

• zadbać o odpowiednie ergonomiczne stanowisko pracy, najbardziej przeciążające są pozycje statyczne (stojąca i siedząca) dlatego należy robić co jakiś czas przerwę na rozruszanie się
• prawidłowo podnosić ciężary, zamiast nachylać się po przedmiot należy przykucnąć i podnosić go z wyprostowanymi plecami
• spać na odpowiednim materacu dopasowanym do wzrostu i wagi (dla osób o większej masie ciała materac twardy, dla lżejszych średnio twardy lub miękki)
• wzmocnić i wyrównać siły mięśni stabilizujących kręgosłup

Zapamiętaj – jeśli masz atak rwy kulszowej stosuj preparaty o działaniu miejscowym, które dają efekt przeciwbólowy i chłodzący, przez co ograniczają występowanie stanu zapalnego. Jeżeli ból trwa już dłuższy czas i jest to stan przewlekły musisz działać rozluźniająco na mięśnie stosując miejscowe preparaty o działaniu rozgrzewającym.