Ostry ból szyi i karku
Ból szyi jest definiowany jako sztywność lub ból grzbietowy odczuwany w rejonie kręgów szyjnych: między kłykciami potylicznymi a siódmym kręgiem szyjnym. Dolegliwościom często towarzyszą ból głowy oraz żuchwy. Termin ostry odnosi się do czasu trwania bólu. Ostry, oznacza trwający tyle ile, czasu zajmuje naturalny proces zdrowienia, zwykle nie dłużej niż 3 miesiące.
Klinicznie ból szyi nie musi wiązać się z pobudzeniem receptorów bólowych znajdujących się w okolicy szyi. Ból może promieniować z dermatomu, czyli regionu ciała unerwionego przez wspólny zestaw nerwów, w którym znajduje się szyja. Do wspólnego dermatomu z szyją należą proksymalne części ramion oraz przednia część klatki piersiowej, oznacza to, że ból z tych rejonów może promieniować do szyi. Przykładem jest promieniowanie bólu do szyi przy zawale mięśnia sercowego.
Przyczyny ostrego bólu szyi
Podłoże patologiczne wystąpienia bólu szyi jest zróżnicowane. Rzadziej występującymi przyczynami są: nowotwory, artropatie, infekcje, choroby tarczycy, obstrukcje przełyku lub refluks żołądkowo-przełykowy. Około 95% ostrych bólów szyi ma jednak znacznie łagodniejsze pochodzenie. Zwykle ból szyi związany jest z:
Zwichnięciem szyi
Bólem mechanicznym
Bólem pochodzenia mięśniowego
Nieprawidłową posturą
Skąd bierze się ostry ból szyi
Pochodzenie ostrego bólu szyi jest czasem trudne do opisania w ścisły sposób. Mimo wiedzy bazującej na badaniach anatomicznych i fizjologicznych nie jest do końca jasne, dlaczego ból występuje w jednej grupie ludzi, a w innej nie. Promieniowanie bólu do szyi w przypadku zawału mięśnia sercowego czasem występuje, ale nie jest objawem zawsze towarzyszącym temu stanowi. Zmienność osobnicza każdego człowieka często ogranicza znalezienie konkretnej podstawy patologii, jaką jest wystąpienie bólu szyi. Źródło bolesności często zostaje niezidentyfikowane aż do ustąpienia objawów.
Mimo trudności w diagnostyce pochodzenia bólu badania populacyjne mówią o tym, że problem zwykle ustępuje sam bez późniejszych powikłań. Około 80% ostrych bólów szyi ustępuje samoistnie w przeciągu paru dni.1
Należy pamiętać, że przedłużający się ostry ból szyi lub dodatkowe niepokojące objawy należy konsultować z lekarzem. Mimo ograniczonych możliwości diagnostycznych technik obrazowych, takich jak X-Ray odcinka szyjnego kręgosłupa, w przypadku ostrych urazów, techniki obrazowania oraz dodatkowe objawy mogą naprowadzić lekarza na znalezienie potencjalnie groźnych chorób reumatycznych lub degeneracyjnych.2
Leczenie ostrego bólu kręgosłupa
Według badań statystycznych jedynie 25% ludzi cierpiących z powodu ostrego bólu szyi szuka opieki medycznej. Około jedna setna z nich doświadcza bólu ostrego przedłużającego się za granicę terminu ostry i cierpiących następnie z powodu bólu przewlekłego.3 Ostry ból szyi jest zwykle samoograniczający się, a leczenie ogranicza się do zmniejszania dyskomfortu oraz przyśpieszania gojenia.
Zapobieganie
Najważniejszym krokiem, jaki należy podjąć w celu leczenia bolesnej szyi jest prewencja. Unikanie sytuacji, która wywołuje uraz, jest najważniejszym elementem leczenia bólu. Oszczędzanie się nie oznacza jednak całkowitego unieruchomienia tej ważnej części ciała. Rehabilitacja skraca czas trwania objawów.4Rehabilitacja we własnym zakresie, poprzez wykonywanie racjonalnych ćwiczeń fizycznych, lub pod okiem fizjoterapeuty umożliwia wcześniejszy powrót do zdrowia. Fascynujące badanie wykonane w Norwegii5opisuje porównanie dwóch grup ludzi doświadczonych ostrym bólem szyi, będącego powikłaniem wypadku samochodowego. Ludzie objęci w badaniu nie doświadczyli złamań ani urazu kręgosłupa widocznego w diagnostyce obrazowej. Część cierpiących została poinstruowana, aby zachowywać się jak zazwyczaj, a leczenie szyi ograniczyć do stosowania leków przeciwbólowych i delikatnej rehabilitacji. Druga grupa otrzymała kołnierze usztywniające oraz uzyskali poradę, aby oszczędzać szyję. Po 6 miesiącach u grupy zachowującej się jak co dzień, bez kołnierzy u znacznie mniejszej ilości ludzi wykształciły się powikłania po pierwotnym urazie szyi.
Jakie leki stosować?
Lekami przeciwbólowymi używanymi w ostrym bólu szyi są niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Stosowane są w formie doustnej oraz miejscowo. Stosowanie miejscowe pozwala ograniczyć działania niepożądane ze strony układu pokarmowego. Lekiem z grupy NLPZ jest ibuprofen, obecny w żelu przeciwbólowym Dip Rilif. Lek pozwala zmniejszyć ból, łagodzi stan zapalny oraz zmniejsza obrzęk.
1Bovim G, Schrader H, Sand T. Neck pain in the general population.Spine1994;19:1307 – 1309.
2Johnson MJ & Lucas GL. Value of cervical spine radiographs as a screening tool.Clinical Orthop Research1997;340:102 – 108.
3Cote P, Cassidy JD & Carroll L. The Saskatchewan Health and Back Pain Survey: The prevalance of neckpain and related disability in Saskatchewan adults.Spine1998;23:1689 – 1698
4Jones GT, Macfarlane GJ, Walker-Bone K, et al. Maintained physical activity and physiotherapy in the management of distal arm pain: a randomised controlled trial RMD Open 2019;5:e000810. doi: 10.1136/rmdopen-2018-000810
5Borchgrevink GE, Kaasa A, McDonagh D et al. Acute treatment of whiplash neck sprain injuries.A randomized trial of treatment during the first 14 days after a car accident.Spine1998;23:25 – 31.