Przyczyny
rwy kulszowej
Nazwa rwa kulszowa pochodzi od nerwu kulszowego – największego nerwu naszego organizmu, a ponadto niezwykle istotnego z punktu widzenia motoryki dolnej części ciała. Rwa spowodowana jest poprzez patologiczny ucisk na nerw, zwykle na poziomie korzeni nerwowych w kanale kręgowym. Ból związany z chorobą umiejscawia się w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, około pośladka, po tylno-bocznej stronie uda, w podudziu, a także w stopie. Rwa kulszowa zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych i dotyczy nawet do 40% populacji.
Mechanizm powstawania rwy kulszowej
Najpowszechniej rwa kulszowa pojawia się wtórnie, jako następstwo zwyrodnienia krążków międzykręgowych (popularnie nazywanych „dyskami”). Krążki, będące strukturami zbudowanymi z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego, najczęściej ulegają zwyrodnieniu w dolnej części odcinka lędźwiowego kręgosłupa lub między odcinkiem lędźwiowym i kością krzyżową. Zwyrodnienie krążka może czasem spowodować tzw. wypadnięcie dysku. Jest to sytuacja, która polega na przepuklinie jądra miażdżystego, czyli wpadnięciu fragmentu jądra do kanału kręgowego. Zjawisko to powoduje uciśnięcie nerwu i dolegliwości z tym związane. Inne przyczyny rozwoju choroby to:
- Zmiany zwyrodnieniowe kręgów prowadzące do zwężenia kanału kręgowego.
- Kręgozmyk – przesunięcie kręgów względem siebie, co skutkuje uciskiem na kanał kręgowy.
- Zespół mięśnia gruszkowatego – zespół polegający na patologicznym przykurczu mięśnia. Zjawisko to powstaje zazwyczaj na drodze dyskopatii lub hiperlordozy kręgosłupa. Mięsień gruszkowaty znajduje się w pośladku, przebiega przez niego nerw kulszowy.
- Zmiany nowotworowe.
Do pojawienia się rwy kulszowej predysponują choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość czy cukrzyca. Niska aktywność fizyczna, siedzący tryb życia oraz wykonywanie pracy obciążającej kręgosłup, znacznie zwiększają ryzyko pojawienia się choroby.
Jak zdiagnozować rwę kulszową?
Diagnostyka rwy kulszowej polega przede wszystkim na wykluczeniu innych przyczyn wystąpienia objawów. W przypadku braku objawów neurologicznych, wykluczeniu zmian nowotworowych, niewykryciu zmian urazowych czy zapalnych, diagnozę można postawić bez użycia technik obrazowych. Czasem, gdy to konieczne, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie, tomografię komputerową kręgosłupa lub rezonans magnetyczny, w celu oceny struktur kostnych oraz tkanek miękkich. Badania obrazowe w trybie pilnym mają na celu pomóc w diagnostyce przyczyn rwy, gdy podejrzane są zmiany zwyrodnieniowe lub nowotworowe. Badania obrazowe w trybie planowym pomagają w korygowaniu leczenia i śledzeniu postępu rehabilitacji.
W przypadku pojawienia się objawów rwy kulszowej, wskazaniem do pilnego stawienia się u lekarza jest osłabienie ruchów stopy – zjawisko to może świadczyć o uszkodzeniu nerwu kulszowego. Rwa kulszowa związana jest z osłabieniem odruchów oddawania moczu i kału. W przypadku nieoddawania moczu przez co najmniej 12 godzin, również niezwłocznie należy poszukać pomocy u lekarza – ze względu na ryzyko zatrzymania moczu, jako następstwa groźnego porażenia mięśni zwieracza cewki moczowej.