Skręcenie stopy
Skręcenie śródstopia, to określenie opisujące stan uszkodzenia torebki stawowej lub więzadeł w obrębie stawów stopy. W przypadku skręcenia nieobserwowane jest przerwanie ciągłości stawu ani oderwanie się od siebie powierzchni stawowych. Stawami, w obrębie stopy narażonymi, na skręcenie są stawy międzypaliczkowe i stawy poprzeczne stępu, czyli staw stępowo-śródstopny Lisfranca oraz staw Choparta. Skręcenia w obrębie śródstopia są relatywnie rzadkie, a bezpośrednio spowodowane niemal zawsze urazem.
Objawy skręcenia śródstopia
Objawy skręcenia śródstopia są charakterystyczne, dla skręcenia dowolnego stawu. Skręcenie stopy objawia się zatem w postaci:
- bólu w okolicy śródstopia,
- obrzęku stopy,
- wzmożonej temperatury skóry stopy oraz zaczerwienienia,
- odruchowego usztywniania stopy, poprzez unikanie jej zginania,
- zwiększonego zakresu ruchu w stawie po podaniu znieczulenia,
- pojawienia się krwiaka w obrębie śródstopia, który czasem wymaga aktywnej ewakuacji przeprowadzonej przez lekarza.
Skręcenie śródstopia pojawia się, jako skutek urazu. Z tego powodu, już na miejscu zdarzenia warto być przygotowanym, na zastosowanie zasad pierwszej pomocy. Najprostszą metodą pozwalającą, na minimalizowanie skutków urazu jest schemat opisany angielskim akronimem PRICE: protect, rest, ice, compress, elevation. Ochrona potencjalnie skręconego śródstopia, nienadwyrężanie objętych uszkodzeniem stawów, miejscowe zmniejszenie temperatury np. lodem, ucisk na uraz oraz bierne uniesienie nogi, to podstawowy sposób zmniejszający ryzyko pojawienia się powikłań.
Ze względu na fakt, że skręcenie stopy może być łatwo pomylone, ze złamaniem jednej z kości stopy lub jej zwichnięciem, zalecane jest, aby rozwiać wątpliwości, poprzez kontakt z lekarzem. Przy pomocy diagnostyki obrazowej oraz badań palpacyjnych lekarz postawi prawidłową diagnozę, co pozwoli na zastosowanie adekwatnego leczenia skręconej stopy.
Leczenie skręconej stopy polega przede wszystkim, na odpowiednim usztywnieniu stopy. Czas usztywnienia, czy to w opatrunku gipsowym, czy ortezie, zależy od ciężkości skręcenia. Usztywnienie stosuje się, na okres od 2 do 6 tygodni. Zdarza się, że do powrotu do sprawności fizycznej niezbędne jest przeprowadzenie operacji polegającej, na odtworzeniu ciągłości więzadeł.
Po okresie usztywnienia, zalecane jest przeprowadzenie adekwatnej rehabilitacji skręconego śródstopia. Rehabilitacja polega zazwyczaj, na biernym wysiłku fizycznym, które ma za zadanie umożliwić późniejsze czynne ćwiczenia, pomagające w przywróceniu sprawności.
Skręcenie a zwichnięcie
Zwichnięcie w obrębie stopy jest rzadkie. Różni się od skręcenia tym, że powierzchnie stawowe tracą ze sobą kontakt. Zjawisko występuje, jako powikłanie dużych urazów fizycznych. Leczenie zwichnięcia wymaga nastawienia stawu. Aby procesy regeneracyjne mogły zachodzić, niefizjologiczne ustawienie powierzchni stawowych wymaga odpowiedniego ustawienia. Zwichnięcie śródstopia często powiązane jest, ze złamaniami kości stępu. Fakt ten sprawia, że leczenie jest dłuższe, a uraz objęty większym ryzykiem powikłań.
Na podstawie:
1. Ortopedia i Traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Dr hab. Med. Tadeusz Sz. Gaździk, Wydanie III uaktualnione i rozszerzone
2. Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Adam Bochenek, prof. Michał Reicher, Wydanie VI
3. Current Concepts in the Use of PRICE for Soft Tissue Injury Management, Health and Rehabilitation Sciences Research Institute, School of Health Sciences, University of Ulster, Jordanstown, Northern Ireland