Zwichnięcie nadgarstka
Nadgarstek złożony jest z 8 kości ułożonych w 2 rzędy. Oprócz struktur kostnych w skład złożonego stawu, jakim jest nadgarstek, wchodzą struktury miękkie. Utrzymanie stabilności nadgarstka zależy od łącznotkankowej torebki stawowej, więzadeł oraz ścięgien mięśni. Zwichnięciem nazywamy stan, w którym powierzchnie stawowe są od siebie oderwane. W przypadku nadgarstka najczęściej dochodzi do zwichnięcia pierwszej i drugiej kości nadgarstka, czyli kości łódeczkowatej i księżycowatej.
Objawy zwichnięcia nadgarstka
Zwichnięty nadgarstek nie objawia się najczęściej tak jak inne zwichnięcia czy złamania. Zwichnięcie nadgarstka nie powoduje zwykle zniekształcenia w obrębie stawu ani ograniczenia ruchów. Jedynymi objawami są: bolesność, obrzęk i zaczerwienienie. Do rozpoznania zwichnięcia nadgarstka niezbędne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Rokowania w przypadku zwichnięcia są zazwyczaj dobre, a sprawność ręki zostaje przywrócona. Czynnikiem bezwzględnie wpływającym na szybkość wyleczenia i sprawność kończyny górnej po zwichnięciu jest czas, po jakim udzielona zostaje fachowa pomoc. Im szybciej nadgarstek zostanie przez lekarza nastawiony, tym większe prawdopodobieństwo pełnego przywrócenia sprawności.
Zwichnięcie nadgarstka wymaga kontroli uszkodzenia nerwu pośrodkowego. Jest to jeden z nerwów prowadzących włókna ruchowe do dłoni. Porażenie nerwu pośrodkowego, będące niekiedy skutkiem zaniedbania zwichniętego nadgarstka, prowadzi do upośledzenia zginania palców. Palce o upośledzonym zginaniu to w tym przypadku kciuk, palec wskazujący i środkowy. Objawy takie nazywane są „ręką błogosławiącą”.
Leczenie zwichnięcia nadgarstka
Leczenie zwichniętego nadgarstka można podzielić na nieoperacyjne i operacyjne. W przypadku zwichnięcia powstałego nie dłużej niż 24 godziny od momentu zgłoszenia się do specjalisty zazwyczaj wystarczą metody manualne.
Ortopeda w pierwszej kolejności nastawia nadgarstek. Nastawienie jest niezwykle bolesne, dlatego też przeprowadzane jest w warunkach znieczulenia. Po nastawieniu nadgarstka zakładany jest opatrunek gipsowy na czas ok. 4 tygodni. W przypadku złamania kości czas unieruchomienia może być przedłużony do 12 tygodni.
Czasami nastawienie nadgarstka jest niemożliwe. Zdarza się to zwykle, kiedy oprócz zwichnięcia w nadgarstku doszło do złamania końca dalszego jednej z kości długich. Leczenie nawrotowych zwichnięć oraz dawnych zwichnięć również opiera się nastawieniu. W powyższych przypadkach niezbędne jest poddanie się operacji chirurgicznej. W trakcie operacji, jeśli to niezbędne, usuwa się martwą kość. W jej miejsce wkłada się silikonową protezę.
Do martwicy kości może dochodzić nie tylko w przypadku zwichnięcia nadgarstka. Mikrourazy powstałe na skutek pracy fizycznej lub przy użyciu młotów pneumatycznych, również mogą doprowadzić do tego niebezpiecznego stanu.
Leczenie zwichnięcia stawu jest możliwe, a rokowania są zwykle dobre. Wyzdrowienie zależy od czasu zgłoszenia się do specjalisty. W przypadku podejrzenia zwichnięcia nadgarstka, nie należy odwlekać czasu poszukiwania profesjonalnej pomocy.
Rehabilitacja zwichnięcia nadgarstka
Nadgarstek po okresie usztywnienia wymaga rehabilitacji, w celu przywrócenia jego prawidłowej funkcjonalności.
Pierwsze zabiegi kinezyterapii (leczenia ruchem), powinny być wykonywane pod kontrolą specjalisty. W ośrodku rehabilitacyjnym zaproponowane dodatkowo mogą być zabiegi, mające na celu minimalizację bólu oraz stanu zapalnego.
Ćwiczenia wykonywane we własnym zakresie w domu, nie powinny powodować bólu. Najprostszym ćwiczeniem jest rozciąganie, które należy prowadzić aż do granicy poczucia dyskomfortu. Anatomiczny charakter stawu, jakim jest nadgarstek, umożliwia wykonywanie precyzyjnych ruchów rotacyjnych. Rozszerzenie zakresu tego ruchu, po okresie usztywnienia, może być osiągnięte, poprzez ruchy obrotowe ręki, czyli zabawę we wkręcanie żarówki.
Rozgrzewanie mięśni przedramienia pozwala na ich relaksację, co wpływa pozytywnie na proces regeneracji. Rozgrzanie można osiągnąć zarówno przez stosowanie przystosowanych do tego preparatów, jak również poprzez gorące kąpiele.
Na podstawie:
1. Ortopedia i Traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Dr hab. Med. Tadeusz Sz. Gaździk, Wydanie III uaktualnione i rozszerzone
2. Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Adam Bochenek, prof. Michał Reicher, Wydanie VI