Skręcenie barku
Bark, czyli obręcz kończyny górnej, składa się z łopatki, obojczyka oraz stawów związanych z kośćmi. Skręceniu, w obrębie barku najczęściej, ulega staw ramienny. Staw zbudowany jest z głowy kości ramiennej i panewki łopatki. Głowa kości ramiennej stanowi powierzchnię, 3 razy większą od powierzchni swojego łożyska. Fakt ten, umożliwia bardzo szeroki zakres ruchu w stawie. Ogromna głowa względem panewki wymaga jednak odpowiedniego ustabilizowania. Osiągane jest to, poprzez obecność złożonego systemu mięśni i więzadeł.
ABC skręcenia barku
Do skręcenia stawu barkowego dochodzi najczęściej, na skutek urazu lub wymuszonego ruchu kończyny przekraczającego możliwości fizjologiczne organizmu. Zdarzenie takie sprawia, że uszkodzeniu ulega torebka stawowa lub jedno z licznych więzadeł trzymających staw. Uszkodzenie torebki lub systemu więzadeł nazywa się właśnie skręceniem stawu. Więzadła stabilizujące staw ramienny, to między innymi więzadło kruczo-ramienne oraz więzadła obrąbkowo-ramienne.
Objawy charakteryzujące skręcenie stawu ramiennego to:
- Ból w okolicy stawu ramiennego.
- Obrzęk stawu.
- Wzmożona temperatura oraz zaczerwienienie okolicy stawu.
- Zmniejszenie ruchomości stawu.
- W przypadku zastosowania leczenia przeciwbólowego zwiększona ruchomość w stawie.
- Krwiak w stawie, który czasem wymaga ewakuowania przy pomocy lekarza.
Odróżnienie skręcenia od zwichnięcia jest możliwe, poprzez obserwację stawu oraz intensywności objawów. Zwichnięcie, czyli oddzielenie powierzchni stawowych, zawsze musi być nastawione. W przypadku skręcenia nastawienie nie jest potrzebne. Należy jednak pamiętać o prawidłowym zaopatrzeniu skręconego ramienia, co pozwoli uniknąć powikłań, takich jak nawrotowe podwichnięcie stawu oraz uszkodzenia pierścienia rotatorów.
Pierścień rotatorów, jest to zespół 4 mięśni stabilizujących głowę kości ramiennej i umożliwiających rotację w stawie ramiennym. Drugim przyczepem tych mięśni jest łopatka.
Nawrotowe podwichnięcie stawu to stan, w którym na skutek źle przeleczonego skręcenia stawu ramiennego, dochodzi do nawracającego podwichnięcia. Podwichnięciem nazywamy niepełną utratę ciągłości stawu. Jest to stan, niejako pośredni między skręceniem, a zwichnięciem. Nawrotowe podwichnięcia mogą być wskazaniem do operacyjnej naprawy stawu, poprzez między innymi plastykę ścięgien. Operacje takie przeprowadzane są zwykle wśród sportowców lub osób o zwiększonym ryzyku kolejnych urazów.
Leczenie skręconego barku opiera się najczęściej, na czasowym usztywnieniu stawu ramiennego. Osiągane jest to najczęściej, poprzez zastosowanie opatrunku Desaulta. Użyty opatrunek, w zależności od stopnia ciężkości urazu, może przybrać formę ortezy lub opatrunku gipsowego. W przypadku podwichnięcia, czas unieruchomienia zawiera się między 4 a 6 tygodni.
Unieruchomienie, na tak długi okres, wymaga następczej rehabilitacji. Niekiedy postulowane jest, aby pełne usztywnienie nie przekraczało 10 dni. Po tym czasie usztywnienie jest osiągane przy pomocy ortezy, a jednocześnie prowadzona jest rehabilitacja. Bierne ruchy wykonywane, z pomocą fizjoterapeuty chronią, przed powikłaniami związanymi z długotrwałym bezruchem i pozwalają na szybki powrót do dawnej sprawności.
Skręcenie a zwichnięcie
Odróżnienie skręcenia od zwichnięcia jest istotne, ponieważ pozwala, na dobranie adekwatnego leczenia do problemu. Obie przypadłości powstają najczęściej, na drodze urazu. W przypadku zwichnięcia następuje, jednak utrata ciągłości stawu, poprzez oderwanie od siebie powierzchni stawowych. Zwichnięcie jest dodatkowo często związane, z uszkodzeniem struktur chrzęstnych budujących obrąbek stawu.
Leczenie zwichnięcia, przede wszystkim, wymaga nastawienia stawu. Jedynie przywrócenie fizjologicznego ułożenia części strukturalnych stawu pozwala, na zajście naturalnych procesów regeneracji, będących podstawą niezbędną do zdrowienia układu motorycznego.
Niezależnie, czy podejrzewamy u siebie skręcenie, czy zwichnięcie, zalecana jest wizyta u lekarza. Poprzez odpowiednią diagnostykę przypadłości i zastosowanie leczenia opartego, na faktach naukowych możliwy jest powrót do zdrowia i formy sportowej.
Na podstawie:
1. Ortopedia i Traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Dr hab. Med. Tadeusz Sz. Gaździk, Wydanie III uaktualnione i rozszerzone
2. Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Redakcja Naukowa prof. Adam Bochenek, prof. Michał Reicher, Wydanie VI